ارکان خدمت نزد اهل باطن چهار است:
عبادت در حضرت حق
دلی موحّد
زبان راستگو
عمل صالح

تو بندگی چو گدایان به شرط مزد مکن.

امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السّلام می­فرماید: 'ترا به شوق بهشت و یا ترس از آتش عبادت نکردم، بلکه ترا شایسته عبادت و پرستش یافتم پس آنگاه عبادت کردم.'

عارف کامل، شیخ بهاءالدّین محمّد عاملی (1620–1545 میلادی / 1030–953 هجری) از مریدان شیخ محمّد مؤمن سبزواری، در این معنی گفته است:

 
نـزد اهـل دین بُـوَد دین کـاستـن               در عبـادت، مزد از حق خواستـن

رو حدیـث ماعَـبَـدْتَـکْ ای فقیر                از کـلام شـاه مـردان یـاد گـیـــر

چشم بر اجر عمل از کوری است               طاعت از بهر طمع مزدوری است

خـادمـان مـزدگیـرند، ایـن گروه               خـدمـت بـا مزد کی دارد شکـوه

عابدی کو اجرت طاعات خواست               گرکه عابد می­نهی­نامش، خطاست

حضرت مولانا شاه­مقصود صادق عنقا می­فرماید: انسان را دلی است خاصّ توحید حق تعالی، و لسانی خاصّ شهادت، و جوارحی مخصوص عبادت و او را در عبادت از رعایت چهار امر چاره نیست:
علمی که او را از خطا بازدارد.
ذکری که مُجالس و مونس او باشد.
فکری منزّه و مستقیم که همقدم سیر او بُـوَد در سلوک، و
زهدی که بترک ماسوی­الله گوید