تصوّف
مولاناالمعظّم حضرت جلالالدّین علی میرابوالفضل عنقا، در کتاب انوار قلوب سالکین، تصوّف را بر مبنای تعالیم حضرت امیرالمومنین(ع) و بر اساس حروف کلمه تصوّف در ابیاتی چند توصیف فرمودهاند:
که تصوّف را مرکّب از چهار حرف تاء و صاد و واو و فاء دار
تاء، ترک و توبه آمد بـا تقـا صاد، صبر و صدق باشد با صفـا
واو را دان ورد و وُدّ و هم وفا فاء آن فقـر آمـد و فـرد و فنـا
تاء - شامل ترک، توبه و تقاء میباشد.
ترک - یعنی رهایی و ترک امیال، عادات و وابستگیهای مادّی و جواذب دنیوی به منظور حصول اعتدال و رهایی از افراط و تفریط.
توبه – بازگشت بسوی مرکزیّت قلب و خداوند است با وجد و شوق درونی.
تقاء – پرهیزکاری.
صاد – صبر، صدق و صفا را در بر دارد.
صبر- بردباری و صبور بودن در راه رسیدن به هدف است.
صدق – راستی و صدق نیّت در اعمال و کردار و گفتار است.
صفا- سعی مداوم در تزکیه و زدودن ضلالت از آئینه دل میباشد.
واو - وفا، وُدّ، و وِرد را شامل است .
وفا - به عهد معهود.
وُدّ- عشق و جذبه است .
وِرد- ذکر و یادآوری خداوند است.
فاء - فقر و فرد و فنا میباشد.
فقر- کشف دانش حقیقی و بی نیازی از غیر است.
فرد- جدائی از غیر و عرضه واقعیت به دور از اضافات است.
فناء- ظهور تجلّیات الهی در قلب و یگانگی با حق است.